Ulm ligt in het zuidoosten van de Schwäbische Alb, precies op de grens met Beieren. De stad werd al in 854 gesticht en was door de eeuwen heen zowel koninklijke residentie als rijksstad. Ulm, gelegen aan de Donau, is vooral beroemd geworden door haar imposante dom met de hoogste kerktoren ter wereld. Het symbool van de stad, de Ulmer Münster, wordt beschouwd als een meesterwerk van gotische bouwkunst. De 161,53 meter hoge toren domineert het stadsbeeld en biedt vanaf de top een prachtig uitzicht over Ulm.
Na de Tweede Wereldoorlog was slechts een vijfde van de oorspronkelijke oude binnenstad behouden gebleven. Tegenwoordig strekt de overgebleven Altstadt zich uit langs de oevers van de Donau. Vooral in het schilderachtige Fischerviertel zijn nog goed bewaarde patriciërshuizen te bewonderen.
Het Fischerviertel – Historische ziel van Ulm
In de middeleeuwen was het Fischerviertel het domein van ambachtslieden. De charmante huisjes met hun opvallende dakgevels geven de wijk nog steeds een bijzonder karakter. Gebouwen als het stadhuis, het Schwörhaus en het Kornhaus zijn gerestaureerd en schitteren weer in hun oude glorie. Het moderne Ulm vindt men terug op het Münsterplatz, met onder andere de moderne kunsthal en de glazen piramide waarin nu de stadsbibliotheek gevestigd is.
Belangrijke musea in Ulm
Ulm biedt een rijk aanbod aan musea die inzicht geven in de boeiende geschiedenis van de stad. Het Ulmer Museum voor archeologie en stadsgeschiedenis is een aanrader voor wie Ulm echt wil leren kennen. Op het Skulpturenweg bij de universiteit zijn onder andere werken van Niki de Saint Phalle te zien. Uniek in Duitsland is het Museum voor Broodcultuur. Niet alleen de bakkunst staat centraal, maar ook de culturele en religieuze betekenis van brood door de eeuwen heen.
De DenkStätte Weiße Rose in Ulm herinnert aan het verzet tegen het nationaalsocialisme en eert Sophie Scholl, die in Ulm geboren werd. Voor gezinnen met kinderen is het Museum voor Zoölogie en Natuurkunde een echte aanrader.
De Ulmer Münster – Gotische grootsheid
De Ulmer Münster, ofwel de dom van Ulm, heeft met 161,53 meter de hoogste kerktoren ter wereld. Maar er is meer dan alleen hoogte: deze gotische kerk is een waar kunstwerk. De bouw begon in 1399, maar pas in 1890 was de kerk volledig voltooid. Binnen is er plaats voor 2.000 bezoekers.
De kleurrijke glas-in-loodramen zijn bijzonder indrukwekkend. Zo stamt het raam van de twee Johannesfiguren uit 1385, en het Kramerfenster uit 1480. Het koorgestoelte en de Dreisitz zijn met de hand gesneden meesterwerken uit de gotische beeldhouwkunst.
Het Fischerviertel – Levendige geschiedenis
Het Fischerviertel is het meest kenmerkende deel van de Altstadt. Gelegen op een van de oudste nederzettingsgebieden, aan de samenvloeiing van de Blau en de Donau, ademt het de sfeer van de middeleeuwen. Smalle steegjes, kronkelende doorgangen, bruggetjes en houten loopsteigers brengen het verleden tot leven.
Tegenwoordig bevinden zich in de fraai gerestaureerde panden kleine boetiekjes, galeries en gezellige eetgelegenheden. In het Fischerviertel zijn diverse historische bouwwerken te vinden, zoals de Staufenmauer, de Bastion Lauseck, het Schwörhaus/Weinhof, de Alte Münz, het Kässbohrer-Haus en het Schiefe Haus, dat bekendstaat als het scheefste huis ter wereld.
Het Museum voor Broodcultuur
In het Brotmuseum van Ulm draait alles om de geschiedenis van graan en brood – twee elementen die het leven van mensen al duizenden jaren beïnvloeden. Ze zijn bepalend geweest voor werk, welzijn, maar ook voor tegenspoed. Het Museum voor Broodcultuur richt zich op de rol van brood als onmisbare basis van menselijke beschaving, cultuur en overleving.